Szachy król to gra strategiczna, w której bardzo ważne jest prawidłowe ustawienie figur na planszy na samym początku gry. Wiele osób, szczególnie początkujących graczy, ma wątpliwości jak poprawnie rozmieścić poszczególne bierna na szachownicy. W tym poradniku wyjaśnimy zasady dotyczące rozstawiania figur szachowych tak, by gra mogła się rozpocząć.
Kluczowe wnioski:- Król zawsze staje na polu swojego koloru obok hetmana
- Hetman jest ustawiany na polu swojego koloru obok króla
- Goniec staje na polu przeciwnego koloru obok króla i hetmana
- Skoczki stają obok gońców, na polach swojego koloru
- Wieże stają w rogach planszy, na polach swojego koloru
Rozmieszczenie bierek na szachownicy
Rozmieszczenie bierek na szachownicy jest kluczowym elementem przygotowania do rozgrywki w szachy. Już na samym początku gry musimy wiedzieć, w jaki sposób prawidłowo ustawić figury, aby gra mogła się rozpocząć.
Podstawową zasadą jest rozstawienie bierek na przemian w dwóch rzędach - czarnych i białych. Czarne figury zajmują dwie pierwsze linie od dołu planszy, natomiast białe dwie pierwsze linie od góry. Takie ustawienie odzwierciedla podział na dwa przeciwne obozy.
Rozmieszczenie bierek ma ściśle określony porządek. Nie można ich ustawiać dowolnie, lecz zgodnie z ustalonymi regułami dla poszczególnych figur szachowych. Dzięki temu obaj gracze mają równe szanse na dobry początek gry.
Znajomość prawidłowego rozmieszczenia bierek na szachownicy to podstawa dla każdego szachisty. Pozwala uniknąć nieporozumień i kwestionowania rozstawienia przed rozpoczęciem gry.
Kolejność ustawiania
Rozmieszczanie figur szachowych odbywa się w określonej kolejności. Najpierw ustawiane są ciężkie figury, czyli wieże i gońce, następnie skoczki i hetmany, a na końcu król i królowa.
Zaczynamy więc od rogów i brzegów szachownicy, stopniowo wypełniając centrum. Dzięki temu łatwiej kontrolować prawidłowość ustawienia poszczególnych bierek.
Początkowe ustawienie figur w szachach
Początkowe ustawienie figur w szachach według przyjętych reguł wygląda następująco:
- W rogach planszy stają dwie wieże - po jednej w każdym rogu, na polach swojego koloru.
- Obok wież, na trzecim polu stają gońce - także na polach odpowiadających kolorowi ich obozu.
Następnie przechodzimy do środka planszy:
- Skoczki stają obok gońców na swoich kolorowych polach.
- Hetman zajmuje miejsce obok króla, na polu tego samego koloru.
- Król staje na polu środkowym swojego koloru, obok hetmana.
Zachowanie tej kolejności i ustawienia gwarantuje prawidłowy początek gry w szachy zgodny z zasadami.
Sprawdzanie prawidłowości
Po ustawieniu wszystkich figur na planszy, zalecane jest sprawdzenie prawidłowości ich rozmieszczenia. Pozwoli to wyeliminować ewentualne błędy i zapobiec kwestionowaniu ustawienia przez przeciwnika.
Należy więc jeszcze raz przejrzeć rozstawienie i upewnić się, że wszystkie bierna znajdują się we właściwych miejscach, zgodnie ze swoim kolorem.
Czytaj więcej:Szkoła nr 10 w Rybniku: Dlaczego warto tam iść?
Rozstawianie bierek przez białe i czarne
W szachach występują dwa przeciwstawne obozy - białe i czarne. Każdy z nich rozstawia swoje figury w taki sam sposób, lustrzanie do siebie:
Białe | Czarne |
Wieża białopolowa | Wieża czarnopolowa |
Goniec białopolowy | Goniec czarnopolowy |
Skoczek białopolowy | Skoczek czarnopolowy |
Hetman biały | Hetman czarny |
Król biały | Król czarny |
Jak widać, zasady rozstawiania są identyczne dla obu kolorów. Różni je jedynie kierunek ustawienia względem siebie na dwóch przeciwległych krańcach planszy.
Zasady rozstawiania króla na planszy

Jedną z najważniejszych zasad początkowego ustawienia jest rozstawienie króla na planszy. Od jego prawidłowej pozycji zależy bezpieczeństwo najcenniejszej figury już od pierwszych ruchów.
Podstawową zasadą jest ustawienie króla na polu swojego koloru. Dla białych będzie to białe pole, dla czarnych - czarne. Król nigdy nie staje na planszy szachowej na polu przeciwnym do koloru swojego obozu.
Ponadto król zawsze rozpoczyna grę obok hetmana, który dodatkowo go osłania. Hetman staje więc na sąsiednim polu tego samego koloru co król.
Przestrzeganie tych prostym zasad gwarantuje bezpieczną pozycję króla już od pierwszego ruchu w partii szachów.
Zmiana pozycji króla
W trakcie gry pozycja króla może ulegać zmianie w wyniku wykonywanych ruchów i rozwoju rozgrywki. Należy jednak zawsze dbać o jego bezpieczeństwo i osłanianie przez inne figury.
Dlatego tak istotne jest, aby już na samym początku partii szachowej prawidłowo rozstawić króla i hetmana na planszy. Ułatwi to prowadzenie skutecznej rozgrywki w dalszej części gry.
Poprawna pozycja gońców i skoczków
Oprócz króla i hetmana, bardzo istotna jest również poprawna pozycja gońców i skoczków na planszy szachowej tuż po rozpoczęciu gry. Odpowiednie rozstawienie tych figurek ma kluczowe znaczenie strategiczne.
Zgodnie z zasadami, goniec zawsze zajmuje trzecie pole licząc od rogu planszy, na polu koloru swojego obozu. Obok niego, na sąsiednim polu tego samego koloru staje skoczek.
Takie ustawienie pozwala tym figurom współpracować i udzielać sobie nawzajem wsparcia już od początkowej fazy gry. Ponadto, zabezpiecza je przed zbyt szybkim zbiciem.
Ustawienie gońca i skoczka na innych polach byłoby mniej korzystne i osłabiłoby ich pozycję strategiczną na planszy szachowej.
Dalsze przemieszczanie
W trakcie rozgrywki goniec i skoczek oczywiście zmieniają swoją lokalizację na planszy, zgodnie z potrzebami prowadzonej gry. Jednak ich początkowa, poprawna pozycja strategiczna zwiększa szanse na rozwinięcie skutecznych działań w dalszej fazie partii szachowej.
Optymalne pole startowe dla hetmana
Hetman jest najsilniejszą figurą w szachach, dlatego jego początkowa pozycja na planszy ma kluczowe znaczenie strategiczne. Optymalne pole startowe dla hetmana zapewnia mu doskonałe wsparcie dla króla i kontrolę nad centralną częścią szachownicy.
Najlepszym polem startowym dla hetmana jest to sąsiadujące bezpośrednio z polem królewskim.
Hetman, ustawiony na polu swojego koloru obok króla, chroni go od razu przed szachami i matami. Dodatkowo hetman kontroluje środek planszy, co ułatwia rozwój ofensywy już w początkowym etapie gry.
Inna lokalizacja hetmana byłaby mniej optymalna - osłabiłoby to jego działania wspierające króla i ograniczyło kontrolę nad kluczowymi polami szachownicy.
Dlatego dla obu stron najkorzystniejszym rozwiązaniem jest rozstawienie hetmanów na polach obok pól królewskich. Zapewni to optymalną pozycję startową dla tych najsilniejszych figur.
Podsumowanie
Prawidłowe rozmieszczenie figur szachowych na planszy jest kluczowe dla rozpoczęcia gry. Najważniejsze zasady dotyczą ustawienia króla i królowej (hetmana) - muszą oni zająć pola tego samego koloru obok siebie. Zapewni im to bezpieczeństwo i silną pozycję od samego początku. Nie bez znaczenia jest też rozstawienie gońców i skoczków, które powinny udzielać sobie wsparcia. Reszta bierek także ma wyznaczone miejsce według reguł.
Znajomość zasad prawidłowego ustawiania figur jest kluczowa dla każdego szachisty i pozwala uniknąć nieporozumień przy rozpoczynaniu rozgrywki. Przestrzeganie wytycznych dla poszczególnych bierek gwarantuje również obu stronom równe szanse w początkowej fazie gry.